De oorzaken van een vitamine B12 tekort
Er bestaan vele oorzaken voor een tekort aan vitamine B12. Deze zijn onder te verdelen in 4 categorieën: verminderde inname (geen/te weinig dierlijke producten in de voeding), een gestoorde opname, aangeboren stoornissen in de B12-stofwisseling, en overige oorzaken. Ook is het mogelijk dat er bij één persoon meerdere oorzaken naast elkaar aanwezig zijn.
Sommige oorzaken zijn vrij eenvoudig te achterhalen, in andere gevallen kan dat erg moeilijk zijn. Een aantal oorzaken kunnen worden opgelost, waardoor de opname van vitamine B12 zich kan herstellen. Dit kan o.a. het geval zijn bij coeliakie, de maagbacterie helicobacter en parasieten in de darmen. De meeste oorzaken zijn echter niet weg te nemen, waardoor blijvende behandeling noodzakelijk is.
Verminderde inname
- Strikt vegetarisch/veganistisch/macrobiotisch dieet (langdurig)
- Borstvoeding van een moeder met een onbehandelde vitamine B12-tekort, of met één van bovenstaande diëten
- Eetstoornissen (langdurig)
Gestoorde opname
- Geen of te weinig intrinsieke factor door: auto-immuun pernicieuze anemie, darmresectie, afwezige/abnormale vorming van intrinsieke factor
- Pancreas insufficiëntie
- Competitie in de darmen met vitamine B12 door: parasieten: Giardia lamblia, diphyllobothrium latum (vislintworm); bacteriële overgroei
- Darmkanker/maagkanker
- Verstoring van de opname in de dunne darm door: ziekte van Crohn, coeliakie, tropische spruw, operaties die betrekking hebben op het ileum, Imerslund-Gräsbeck syndroom, ileitis terminales (dunnedarm-zweer)
- Atrofische gastritis
- Voedings-cobalamine-malabsorptie (eiwit-gebonden B12)
- Gastrectomie of gastrische ‘bypass’
- Zollinger-Ellison-syndroom
- Langdurig gebruik van maagzuurremmers (omeprazol, pantazol, nexium)
- Helicobacter pylori (maagbacterie)
Aangeboren storingen in het transport of de stofwisseling van vitamine B12
- Transcobalamine II deficiëntie
- Stofwisselingsstoornissen: adenosylcobalamine deficiëntie (cblA, cblB, mut), methylcobalamine deficiëntie (cblE, cblG), gecombineerd adenosylcobalamine en methylcobalamine deficiëntie (cblC, cblD, cblF, cblJ)
Overige oorzaken
- Medicijngebruik: para-aminosalicylzuur (bij tuberculose), neomycine (antibiotica ), colchicine (bij jicht), metformine (bij diabetes), Questran (cholesterolverlager), kaliumtabletten (zie ook hier)
- Lachgas
- Alcoholisme
Welke tests kunnen gedaan worden om de oorzaak te proberen te achterhalen?