Vitamine B12 en auto-immuunziekten
Pernicieuze anemie
Een vitamine B12-tekort kan veroorzaakt worden door een auto-immuunziekte. Dat zijn ziekten die veroorzaakt worden door auto-antistoffen van het immuunsysteem. Men spreekt van auto-immuniteit wanneer er een immunologische (humorale en/of cellulaire) reactie optreedt tegen lichaamseigen bestanddelen. Auto-immuunreacties kunnen gepaard gaan met ziekteverschijnselen, dit hoeft echter niet. De immuun-reactie uit zich door het voorkomen van auto-antistoffen, die in het algemeen in het bloed kunnen worden aangetoond. Bij mensen met een auto-immuun ziekte werkt het immuunsysteem niet perfect. Hierdoor hebben ze meer kans op de ontwikkeling van een andere auto-immuunziekte, waaronder pernicieuze anemie*.
Aangezien antistoffen tegen intrinsieke factor slechts bij 50-70% van de patiënten met pernicieuze anemie worden aangetroffen dient bij blijvende klinische verdenking altijd aanvullend een bepaling voor antistoffen tegen pariëtale cellen en gastrine te worden uitgevoerd.
Coeliakie
Bij coeliakiepatiënten (auto-immuunziekte van de darm) en dan wel voornamelijk bij hen die geen glutenvrij dieet gebruiken, zijn vaak antistoffen (met name IgA) tegen reticuline, endomysium, tissue-transglutaminase (tTG) en gliadine aantoonbaar. Voor al deze antistoffen geldt dat er een relatie is met de mate van vlokatrofie; de antistoffen verdwijnen als de patiënten een glutenvrij dieet gebruiken, en bij de meeste patiënten worden de antistoffen weer aantoonbaar bij glutengebruik. Coeliakie kan een tekort aan vitamine B12 veroorzaken. De opname van vitamine B12 kan verbeteren en zelfs herstellen indien het glutenvrij dieet gevolgd wordt, en het darmslijmvlies hersteld.
Bronnen: Sanquin, Schildklierwijzer, Farmacotherapeutisch Kompas