Pernicieuze anemie zonder anemie?
Begripsverwarring
Rond de term Pernicieuze Anemie bestaat enige begripsverwarring. Hoewel het logisch lijkt de term Pernicieuze Anemie als de letterlijke aanduiding van (een vorm van) anemie (bloedarmoede) te zien, staat de term in de medische literatuur voor een vorm van vitamine B12-tekort waarvan de oorzaak is: het ontbreken (of niet voldoende functioneren) van de intrinsieke factor. Bloedarmoede is bij deze ziekte één van de mogelijke symptomen, maar er kunnen ook andere symptomen optreden, zoals bijvoorbeeld aandoeningen aan het zenuwstelsel. Deze kunnen onafhankelijk van elkaar bestaan en ook zonder het optreden van bloedarmoede.
De ziekte van Addison-Biermer
Het gebruik van de klassieke term Pernicieuze Anemie zorgt daardoor voor de nodige misverstanden. Beter zou het zijn als de term “anemie” niet in de naam zou voorkomen, door bijvoorbeeld van “de ziekte van Addison-Biermer” te spreken. Deze ziekte is één van de oorzaken van een vitamine B12-tekort. Een groot misverstand dat door het gebruik van de naam Pernicieuze Anemie is ontstaan, is dat als gevolg van een vitamine B12-tekort alleen bloedarmoede zou ontstaan, of dat dit in ieder geval het eerste symptoom zou zijn dat optreedt. Beide zijn absoluut niet het geval. Een ander voorkomend misverstand is dat een B12-tekort of door gebrekkige voeding veroorzaakt wordt of door pernicieuze anemie. Er zijn echter vele oorzaken van een vitamine B12-tekort. Een probleem met de intrinsieke factor is slechts één oorzaak. Hieruit wordt helaas ook nogal eens de (foutieve) conclusie getrokken dat er zonder aanwezigheid van antistoffen geen opnamestoornis is, of zelfs geen Perniceuze Anemie. Pernicieuze Anemie is gelukkig nog maar heel zelden pernicieus (8 gevallen per jaar) en in de meerderheid van de gevallen is er geen sprake van anemie.
Tijd voor een nieuwe term? Voor “klassieke” Pernicieuze Anemie is er: de ziekte van Addison-Biermer. In het algemeen gebruiken we “een opnamestoornis van vitamine-B12 (door welke oorzaak dan ook)”. Met of zonder anemie…
Augustus 2009